Waartoe zijt gij op aard? Dag bouwkolom!

Twee branches, nauw met elkaar verbonden. Bouw- en installatietechniek bewegen samen op de golven van het economische tij. Houden elkaar via de bouwkolom in de wurggreep als het gaat om de sector brede implementatie van nieuwe business modellen. Want in het grote geheel van bouwend en installerend Nederland is het nog steeds “business as usual” wat de kassa doet rinkelen.
Je betaalt meer voor een biertje
De horeca verhoogde de prijzen in hun periode van slecht weer. De bouw- en installatiebranche verlaagden prijzen toen de tegenwind écht op kwam zetten. En nog steeds gaan aanbieders zwaar onder kostprijs door om het werk te krijgen. “Daarna zien we wel” is het adagium. Doelend op de meerwerk-business-case waarop men rekent.
Ook opdrachtgevers plaatsen – bewust of onbewust – de pionnen op dit schaakspel van prijsvorming. Menige voorselectie of bestek bevat meer regels waaraan je als aanbieder moet voldoen dan een duidelijke niet mis te verstane beschrijving over wat je verwacht wordt te realiseren als eindresultaat. Snijdt zo ruimte tot innovatie en kwaliteit weg. Met alle risico’s van dien op korte en lange termijn. In mijn eerdere column “Angsthaas of stuntkip” schrijf ik hierover.
Bier blijft bier ongeacht de prijs. Een uitspraak die zeker niet van toepassing is op een bouw- of installatiewerk.
Stap uit de comfortzone die bouwkolom heet
Er is al zoveel gezegd en geschreven over de bouwkolom. Ook ik ben van mening dat we afscheid moeten nemen van deze manier van werken. De succesvollere alternatieven zijn er. Maar waarom blijven we dan toch vertrouwen in het harnas van de bouwkolom? Het is een vraag die mij intrigeert. Ik denk dat het komt door cultuur (het is nu eenmaal zo) en gedrag (altijd zo gedaan en het voelt wel fijn deze manier van werken). Daarnaast spelen ook de ingewikkelde economische belangen in deze kolom een rol.
Alternatieven worden door beide sectoren zeker gevolgd. Maar eerder om ze lek te schieten dan om ze te omarmen. Uit de comfortzone van de bouwkolom te stappen vraagt moed, doorzettingsvermogen en een duidelijke visie op de markt. Maar bovenal een antwoord op de vraag: “Wat draagt mijn organisatie bij aan het geheel?” Verwoord in de klassieke missievraag: “Waartoe zijt gij op aard?”
Stop window-dressing, bepaal jouw btw
In toenemende mate gaat de toegevoegde waarde in het aanbod belangrijker worden dan de prijs waarvoor je het maakt. Een waarde die je moet bewijzen. Er zijn bedrijven in deze sectoren die dit haarfijn in de gaten hebben. Ze maken een omwenteling van “projecten” naar “diensten”. En geloof mij, dit zijn niet alleen multinationals. Ook onder het MKB zijn er voorbeelden te vinden. De bewezen toegevoegde waarde (btw) gaat zitten in de zachte kanten van het bedrijf. Denk aan authenticiteit, mens, milieu, beloning en ”sociale cohesie”. In de integratie van mens, omgeving en doel vertaald naar een transparant dienstaanbod tegen een reële prijs.
Juist de omwenteling van harde berekenbare resultaten en processen naar het hiervoor beschrevene is de reden waarom deze verandering door (technische) bedrijven uit onze sectoren als lastig wordt ervaren. Pragmatisch als onze sectoren zijn, denken we al snel dat een nieuw logo, kleurtje, promotekst of website voldoende is. Window-dressing is als een boemerang! De btw van organisaties én individuen gaat draaien om het WIE en WAAROM. En niet meer om het WAT.
Kijk over het hek bij de buren
Dicht tegen de installatiebranche schuurt de technische detailhandel. Ooit eens de term Smart Media horen vallen? Een ontwikkeling die zeker zijn effect heeft op het business model van de specialistische detailhandel. Geen vergelijk met onze sectoren? Misschien heeft u gelijk. Kijken we ook even naar de automotive. Volop innovatie die door de markt (= koper) geaccepteerd én betaald wordt. Ooit de ROI van uw auto berekend? Of uw auto via een bestek met tussenkomst van allerhande adviseurs laten ontwikkelen en maken?
Het klassieke business model schudt op haar grondvest
De uiteindelijke koper of huurder is kieskeurig. Accepteert geen half werk of discutabele kwaliteit meer. Wil het hele schaakbord (wat hij verwacht) en niet de 10 middelste vakjes. Is niet onomstotelijk bereid de rekening van het meerwerk te betalen. Een nieuwe economie in de bouw- en installatiemarkt ontstaat. Dit raakt elke organisatie van groot tot aan de ZZP’er die – al dan niet via de bouwkolom – hierbij betrokken is. Hoe lang duurt het nog voordat deze bedrijven het écht in de gaten krijgen dat de tijd van aanbod gestuurde manier van werken gewoon voorbij is? Al is de ketenmacht nog dagelijks voelbaar ze is in de eindfase van haar levenscycli.
Ik voorzie dat de nodige omslag maar door weinig bedrijven in onze sector gemaakt gaat worden. Maar die hem maakt, gaat een gouden toekomst tegemoet.